تبیان، دستیار زندگی
لطفا درباره فضیلت های اعتکاف و همچنین آثار فردی آن در زندگی روزمره توضیح دهید؟
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

اعتکاف، معجون عبادت هاست!

اعتکاف، مخلوط چند عبادت است؛ اعتکاف هم نماز است و هم روزه، هم حج است و هم جهاد و امر به معروف، و در یک سخن می توان گفت «اعتکاف، معجون عبادت هاست».

تنظیم: گل محمدی - مرکز مشاوره
اعتکاف

پرسش: لطفا درباره فضیلت های اعتکاف و همچنین آثار فردی آن در زندگی روزمره توضیح دهید؟

انسان نیازهای گوناگونی دارد و خداوند متعال نیز در مقابل این تنوع نیازها، عبادت های متنوعی را قرار داده و هر عبادتی نیاز خاصی را برآورده می کند. برای مثال، نماز را در پنج نوبت قرار داده تا غبار غفلت از مبدأ آفرینش و دل مشغولی به دنیای فانی را از روح انسان بزُداید و بعد از چندین ساعت دل مشغولی های مادی و دنیایی، به دل آدمی جلا داده شود و نور الهی از آن منعکس گردد. روزه، قوای روحی انسان را در مصاف با شهوت ها و شکم پرستی ها تقویت می کند. حج، آزمون مبارزه با تعلق های مادی و دلبستگی های دنیوی است و هر یک از خمس و زکات و امر به معروف و نهی از منکر نیز، بخشی از نیازها را تأمین می کنند. در این میان، اعتکاف، مخلوط چند عبادت است؛ اعتکاف هم نماز است و هم روزه، هم حج است و هم جهاد و امر به معروف، و در یک سخن می توان گفت «اعتکاف، معجون عبادت هاست».

از آثار و فواید یک عمل، به راحتی می توان به اهمیت آن پی برد. برای مثال، خداوند در قرآن کریم می فرماید: «همانا نماز انسان را از فحشا و زشتی باز می دارد». همین یک اثر یعنی بازدارندگی از زشتی ها، می رساند که نماز از چه اهمیت به سزایی برخوردار است. با توجه به آثار و فضیلت های اعتکاف، می توان فهمید که چه سنت حسنه و چه عمل نیکویی از پیامبران صلی الله علیه و آله به جا مانده و چه فصل زیبایی برای بارش باران رحمت و شستن آلودگی های روح و نورانی ساختن دل به ارمغان رسیده است. رسول مکرم اسلام چه زیبا فرموده است: «هرکس از روی ایمان و اخلاص اعتکاف نماید، تمام گناهان گذشته اش آمرزیده می شود».

از آثار فردی اعتکاف می توان به این امور اشاره کرد:
الف) پاکی و نجات
اعتکاف آثار معنوی بسیاری دارد که پاک شدن از گناهان و دوری از عذاب خداوند، گوشه ای از آن می باشد. پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله فرمود: «وقتی معتکف از عملش فارغ می شود و اعتکافش تمام می گردد، به او می گویند: از گناه خویش خارج شو، همانند روزی که از مادر به دنیا آمدی». هم چنین درباره دوری از عذاب الهی، در روایتی می خوانیم: «هر کس برای رضایت خداوند یک روز معتکف شود، خداوند بین او و آتش جهنم سه مانع بزرگ قرار می دهد». در روایتی دیگر آمده است که گناهان معتکف زدوده می شود و اجر کسی را به او می دهند که تمام نیکی ها را به جا آورده است.

ب) فرصتی برای خدایی شدن
اعمالی که انسان در اعتکاف انجام می دهد، هر کدام چنان تحولی در وجودش ایجاد می نماید که گویی خدا را در قلبش می بیند. اعتکاف، بهترین فرصت برای انس با خدا و درک شیرینی و لذت بندگی اوست و به راستی که بنده او از تمام بندها آزاد است. اعتکاف، بهترین میدان برای به زمین زدن وابستگی ها و زدودن عشق به دنیاست. معتکف بعد از اعتکاف، دنیا را طور دیگری می بیند. خدا را همه جا احساس می کند. سبک بال است. از طرفی نشاط در وجودش پر می کشد و از طرفی اشک در چشمانش حلقه می زند و مانند کسی است که می خواهد با ماه مبارک رمضان خداحافظی کند. حال و هوای دیگری دارد و آرزو می کند که ای کاش همیشه در محضر دوست باشد. آری، اعتکاف انسان ساز است. نفس کشیدن در جمع معتکفان، غبار از آینه دل می زداید، تا جایی که جمال یار را به روشنی می توان در قلب معتکف دید. او دیگر خدایی شده است.

ج) گاه تأمل
ذهن انسان همیشه با پرسش ها و مشکلاتی درگیر است که به طور معمول در جامعه شلوغ و پر ترافیک افکار و وقایع، به آسانی نمی شود در مورد آن مشکلات و مسایل اساسی اندیشید. ولی تنهایی چند روزه، بهترین فرصت برای رویش نهال تفکر در انسان است؛ تفکر در مبدأ وجود انسان و شناخت نقاط قوت و ضعف و چاره جویی برای ضعف ها. از این روست که عاقلان و عالمان با خلوت و تنهایی مأنوس اند. اعتکاف، زمینه تفکر و اندیشه را فراهم می آورد و عبادت همراه با تفکر، دگرگونی انسان را به ارمغان خواهد آورد.

رسول مکرم اسلام چه زیبا فرموده است: «هرکس از روی ایمان و اخلاص اعتکاف نماید، تمام گناهان گذشته اش آمرزیده می شود».


بنابراین در ایام ماه رجب که آغاز راه نیایش و آمادگی برای رسیدن به لیلة القدر است، خیلی خوب است که انسان خود را در معرض نفحات رحمت الهی قرار دهد و با شرکت در این همایش معنوی به دنیای دنیاپرستان پشت پا بزند و لذت واقعی مناجات با خدا را درک کند.


مشاور : روحانی
منبع: پرسش و پاسخ های عمومی مرکز مشاوره
جهت دریافت مشاوره از بخش مشاوره مذهبی و معارف اسلامی اینجا کلیک کنید.