یک بام و دو هوای مالیات بر خانه‌های خالی

 این روزها صحبت از آمار عجیب و غریب میزان خانه‌های خالی در شهر تهران به میان آمده است و اینکه در کلان‌شهر تهران حداقل 400 هزار خانه خالی وجود دارد اما آیا مالیاتی که مجلس شورای اسلامی برای خانه‌های خالی تعیین کرده است می‌تواند این واحدها را به بازار اجاره مسکن سوق دهد؟

این روزها صحبت از آمار عجیب و غریب میزان خانه‌های خالی در شهر تهران به میان آمده است و اینکه در کلان‌شهر تهران حداقل 400 هزار خانه خالی وجود دارد. بسیاری از کارشناسان، این پدیده را از عوامل موثر بر رکود بخش مسکن می‌دانند و ورود آنها به بازار را موثر در کاهش قیمت‌ها و چرخش چرخ این بازار مهم اما راکد می‌دانند.

اما موضوع موردنظر این نوشتار بحث اجرای مالیات بر خانه‌های خالی است که سالهاست از آن سخن گفته می‌شود اما خبری از اجرای آن نیست.
البته درباره ضرورت وجود قانونی برای اخذ مالیات از خانه‌های خالی اختلاف نظرهایی وجود دارد. عده‌ای آن را باعث ایجاد تحرک در بازار می‌دانند و عده‌ای آن را باعث کاهش ساخت و سازها عنوان کرده‌اند چراکه در صورت اخذ مالیات از واحدهای مسکونی خالی از سکنه، انگیزه فروش با قیمت مناسب خانه از سوی سازندگان از بین می‌رود و آنها که با نگه داشتن واحدهای مسکونی ساخته شده و فروش آن در زمان مناسب درصدد رسیدن به حاشیه سود هستند، بی انگیزه شده و سرمایه از بازار مسکن خارج خواهد شد.
چندی پیش ارسلان فتحی پور رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس مدعی شده بود در تهران حدود 6 میلیون و 200 هزار واحد مسکونی وجود دارد که از این تعداد حدود 2 میلیون و 200 هزار واحد آن خالی است.

درباره اینکه چه راه‌کاری باعث ورود خانه‌های خالی به بازار مسکن می‌شود مباحث متعددی مطرح شده است. برخی بر این باورند مالیات تصاعدی که در دنیا مرسوم است می‌تواند تسهیل‌گر این امر باشد. برخی ضوابط نحوه دریافت مالیات از خانه‌های خالی را با تعیین نرخ 6 تا حداكثر 30 درصد ارزش روز آپارتمان، مطرح کرده‌اند و با قرار دادن فهرست خانه‌‌های خالی در لیست مشمول «مالیات بر ثروت» این مشکل را قابل حل می‌دانند. این در حالی است که رییس اتحادیه املاک تهران گفته است: برخی از این خانه‌ها متعلق به افرادی است که در شهرها و نقاط دیگر کشور صاحب خانه بوده و در تهران هم برای روز مبادا این خانه‌ها را نگاه داشته‌اند، اما آیا مالیاتی که مجلس شورای اسلامی برای خانه‌های خالی تعیین کرده است می‌تواند این واحدها را به بازار اجاره مسکن سوق دهد؟

مالیات بر خانه‌های خالی به طور قطع عمل موثری است و اگر برای این مهم مبلغ منطقی تعیین شود راهکاری موثر خواهد بود اما باید به این نکته توجه داشت که این راهکار به تنهایی به تعادل در بازار مسکن منجر نخواهد شد.
این روزها البته فعالان بازار مسکن بر این باورند که مذاکرات و بحث توافق هسته‌ای باعث تحرک در بازار مسکن شده است و البته مصادف شدن این مهم با فصل نقل و انتقالات را نمی‌توان نادیده گرفت، اما نکته اساسی که همواره شاهد کمبودش در بازار مسکن هستیم، برنامه ریزی بلند مدت در این بخش است. بازار مسکن با تدوین برنامه‌های کاربردی رویای خانه‌دار شدن مردم را محقق خواهد کرد و دیگر داشتن یک سرپناه که حق مورد تاکید در قانون اساسی است به یک آرزو برای شهروندان تبدیل نمی‌شود.