چرا برخی از زنان زودتر از موعد یائسه می شوند؟
خانمی 34 ساله هستم که دو سال است ازدواج کرده ام و در یکسال گذشته پریودهای نامنظمی داشته ام. به پزشک که مراجعه کردم بعد از معاینه و آزمایش مشخص شد که در آستانه یائسگی زودرس قرار دارم در حالیکه تا کنون مادر نشده ام. لطفا در این مورد بنده را راهنمایی بفرمایید و آیا دیگر امکان بارداری برای من وجود ندارد؟
نارسایی زودرس تخمدان به وضعیتی گفته می شود که فعالیت طبیعی تخمدان ها قبل از 40 سالگی متوقف می شود. البته دیده شده که فعالیت تخمدان ها به طور کامل مختل نمی شود و قاعدگی کاملا متوقف نمی شود.
همیشه نارسایی زودرس تخمدان برابر با ناباروری نیست. ذخیره تخمدان در خانم هایی که به یائسگی تخمدان مبتلا هستند، کاهش می یابد که این امر موجب توقف کامل یا موردی تخمک گذاری می شود. در عین حال تولید هورمون های استروژن، پروژسترون و تستوسترون نیز متوقف یا فقط به طور متناوب صورت می پذیرد. به دلیل این حوادث باروری در این افراد غیر محتمل می شود اما مواردی نیز از باروری گزارش شده است.
علت بروز نارسایی زودرس تخمدان چیست؟
در اغلب موارد علت مشخص نمی شود چرا که نارسایی زودرس تخمدان اتفاق می افتد اما اختلالات ژنتیکی و اختلالات خودایمنی به عنوان علت این وضعیت مطرح شده اند و به همین دلیل ارزیابی چنین بیمارانی بسیار مهم است.
علت های ژنتیکی ممکن است ناشی از: 1-اختلالات ژنی فردی ، 2-اختلالات کروموزومی باشد.
سندرم ترنر، سندرم X شکننده و سایر اختلالات ژنتیکی - کروموزومی نمونه ای از اختلالات کروموزومی است که سبب یائسگی تخمدان می شود.
تاثیر مواد توکسین در یائسگی تخمدان
داروهای شیمی درمانی و رادیوتراپی از شایع ترین مواد توکسین است که موجب یائسگی تخمدان می شود. به طور نادر؛ بعضی از ویروس ها نیز می توانند به عنوان علت توکسیک در یائسگی تخمدان مطرح باشند.
علت های خودایمنی در بروز یائسگی تخمدان
نقش سیستم ایمنی در بدن، شناخت و نابود کردن سلول های غیر طبیعی است . درصورت وجود بیماری خودایمنی، سیستم ایمنی بدن علیه سلول های طبیعی بدن فعالیت می کند و بسته به نوع سلول های درگیر شده علائم مختلفی تظاهر پیدا می کند.
درمان نارسایی زودرس تخمدان
بیماران مبتلا به یائسگی تخمدان (POI) باید قبل ازتصمیم گیری برای باردار شدن به فکر سلامتی خود باشند. یکی از اهداف اصلی درمان POI جایگزینی هورمون استروژن است که توسط تخمدان باید به طور طبیعی ترشح می شد و اکنون متوقف شده است. استروژن نقش مهمی در سلامتی یک خانم دارد مثلا سیستم اسکلتی یک خانم برای سالم ماندن و مقاومت در برابر شکستگی به تحریک استروژن نیاز دارد. بدون استروژن، خانم های مبتلا به POI در معرض خطر پوکی استخوان قرار می گیرند.
شواهد متناقضی وجود دارد که کمبود استروژن قبل از یائسگی می تواند سبب خطر بیماری قلبی نیز شود. همچنین علایم یائسگی مثل گرگرفتگی، تعریق شبانه و اختلالات خواب و خشکی واژن نیز برای بیمار آزار دهنده است و هدف از درمان با استروژن پیشگیری یا کم کردن عوارض کمبود استروژن است.
در کنار استفاده از استروژن به منظور تکمیل درمان و جلوگیری از ایجاد سرطان رحم داروی هورمونی پروژسترونی نیز برای بیمار تجویز می شود. اکثر متخصصان اخیرا توصیه می کنند که تا سن 50 سالگی که سن متوسط یائسگی است، بیماران تحت درمان دارویی با استروژن و پروژسترون قرار گیرند.
خانم هایی که تحت درمان با استروژن و پروژسترون قرار می گیرند معمولا نگران بروز عوارض این داروها از جمله خطر حمله قلبی و سرطان پستان و .... هستند . باید گفت مطالعاتی که بروز این خطرات را مطرح کرده اند در مورد زنان سنین 70-60 بوده که به طور طبیعی یائسه شده اند. بنابراین نمی توان از نتایج آن مطالعات برای این بیماران استفاده کرد و حتی در مقابل مطالعات فوق، مطالعاتی انجام شده که توصیه کرده اند مصرف استروژن برای جلوگیری از بیماری های قلبی و پوکی استخوان ضروری است و تا 50 سالگی باید هورمون درمانی ادامه یابد.
تشخیص به موقع یائسگی زودرس اهمیت زیادی دارد زیرا با بروز این اختلال، تخمک های باقی مانده تخریب می شوند و این به معنی ناتوانی در فرزنددار شدن است. با تشخیص به موقع، امكان بارداری نیز افزایش می یابد. احتمال فعال شدن دوباره تخمک ها در برخی بیماران و در صورتی كه دلیل بروز مشكل اختلالات ژنتیكی نباشد، وجود دارد. احتمال بروز یائسگی در سن نوجوانی نیز وجود دارد پس با توجه به اینكه اختلال در قاعدگی در هر سنی ممكن است آغازی برای یائسگی زودرس به حساب بیاید، به همه زنان و دختران توصیه می شود در صورت مشاهده چنین اختلالاتی بلافاصله با پزشک خود مشورت كنند تا كاهش استرس های محیطی و حتی گاهی بررسی های کروموزومی انجام شود.
جهت مشاهده پرسش و پاسخ های عمومی مشاوره مامایی اینجا کلیک کنید.
جهت دریافت مشاوره از بخش مشاوره مامایی اینجا کلیک کنید.
