تفاوت مطالعه روی اسکرین و کاغذ

کتاب کاغذی نوعی مدیتیشن است؛ توجه ما را روی یک چیز ثابت نگه می‌دارد. برای ما انسان‌ها خوب است که با چیزی که حرکت نمی‌کند بنشینیم و توجهمان را به آن بدهیم. کتاب کاغذی کمتر از کتاب دیجیتال چشم‌ها را خسته می‌کند و سرنخ‌هایی ملموس و فضایی به خواننده می‌دهد تا کلمات روی صفحه را پردازش کند. بیشتر افراد زمانی که پای اسکرین هستند ناخودآگاه عادت کرده‌اند که صفحات را باعجله رد کنند و به همین دلیل ممکن است صفحات کتاب‌های دیجیتال را نیز بدون اینکه کاملاً جذب و درک کنند رد کنند.
ما کتاب‌های دیجیتال را با سرعت بیشتری می‌خوانیم، و مشکل همین‌جاست که ممکن است چیزی را که به‌شتاب می‌خوانیم کاملاً هضم نکنیم.
دانشمندان توصیه می‌کنند متون دیجیتال برای مرور خبرها و مطالعهٔ سطحی خوب است؛ اما در مورد متون پیچیده‌تر و طولانی‌تر بهتر است سراغ کاغذ برویم، خصوصاً برای توجه بهتر به جزئیات.
گذشته از همه اینها کتاب‌های کاغذی و کتاب‌های الکترونیکی هر دو مزایا و معایبی دارند و این انتخابی است که واقعاً به خود شما مربوط می‌شود. در دنیای تکنولوژی هر یک از این دو نوع کتاب جایگاه خود را دارند.

مزایای کتاب‌های کاغذی

. کتاب‌های کاغذی حس فیزیکی دارند و بیشتر افراد به همین دلیل آنها را ترجیح می‌دهند.
. عکس‌ها و تصویرها روی کتاب‌های کاغذی با استفاده از جدیدترین فنّاوری‌ها چاپ می‌شوند و تمیزترند و رنگ‌های واقعی‌تری دارند.
. خیلی از افراد دوست دارند کتاب‌ها را لمس کنند و آنها را روی قفسه‌های کتابخانه به نمایش بگذارند.
. کتاب‌های کاغذی فشار کمتری به چشم‌ها وارد می‌کنند.
. شما همه جای یک کتاب کاغذی می‌توانید بنویسید. می‌توانید دور کلماتی خط بکشید، های‌لایت کنید و توضیحاتی را در گوشه‌وکنار صفحات یادداشت کنید. البته در کتاب‌های الکترونیکی هم چنین ابزارها و امکاناتی وجود دارد؛ اما شما باز هم در نرم‌افزار محدود هستید.

معایب کتاب‌های کاغذی

. کتاب‌های کاغذی گاهی گران‌تر از کتاب‌های الکترونیکی هستند.
. کتاب‌های کاغذی جا اشغال می‌کنند و نیاز به حمل‌ونقل و ذخیره فیزیکی دارند.

مزایای کتاب‌های الکترونیکی

. کتاب‌های الکترونیکی فضای فیزیکی نمی‌گیرند و هر جا بخواهید با شما هستند.
. شما می‌توانید کتابخانه‌ای از هزاران کتاب الکترونیکی در جیب خود داشته باشید.
. کتاب‌های الکترونیکی قیمت کمتری دارند و گاهی رایگان هستند.

معایب کتاب‌های الکترونیکی

. تصویرها و عکس‌ها، جدول‌ها و نمودارها و گرافیک‌ها معمولاً کیفیت چندانی ندارند یا خوانا و واضح نیستند.
. تولید ابزارهایی برای استفاده از کتاب‌های الکترونیکی، مثل گوشی‌های هوشمند، به محیط‌زیست آسیب می‌زنند و قابل‌بازیافت نیستند.

کدام بهتر است؛ کتاب دیجیتال یا کتاب کاغذی؟

مطالعات زیادی نشان داده‌اند واکنش مغز نسبت به کتاب کاغذی و کتاب دیجیتال متفاوت است. در واقع اکنون شواهدی وجود دارند که نشان می‌دهند ما وقتی با یک کتاب چاپی و کلاسیک سروکار داریم (در مقایسه با کتاب دیجیتال)، بیشتر می‌فهمیم و اطلاعات را مدت‌زمان طولانی‌تری در حافظه خود نگه می‌داریم. بسیاری از افراد شرکت‌کننده در تحقیقات گفته‌اند که تجربهٔ مطالعه کتاب کاغذی و فیزیکی برایشان لذت‌بخش‌تر است.
خیلی از افراد فقط کتاب نمی‌خوانند، بلکه عاشق کتاب‌خواندن هستند و از این کار واقعاً لذت می‌برند. تجربهٔ آنها از کتاب‌خواندن فقط ردکردن کلمات و جملات نیست. آنها تمام حس‌های خود را درگیر می‌کنند و از لمس کتاب و کلمات آن لذت می‌برند؛ بنابراین هر چند کتاب‌های الکترونیکی جایگاه خود را دارند؛ اما بیشتر افراد عقیده دارند هنوز هم کتاب‌های کاغذی بهترین راه مطالعه‌اند. شاید این مثال بتواند خوب مفهوم را برساند؛ در فضا به فضانوردان قرص‌های تغذیه می‌دهند، این آیا می‌تواند با نشستن سر سفره همراه عزیزان و خوردن غذاهای خوش‌رنگ و لعاب یکی باشد؟

نقاط ضعف کتاب‌های الکترونیکی چیست؟

. برای دانلود کتاب به اینترنت نیاز دارید.
. اگر حین مطالعه شارژ دیوایس تمام شود باید تا شارژ مجدد آن صبر کنید.
. مشکلات تکنیکی، آپدیت نرم‌افزار و... همگی می‌توانند در مطالعهٔ کتاب الکترونیکی اختلال ایجاد کنند.
. شما مالک کتاب الکترونیکی که خریده‌اید نیستید. وقتی شما یک کتاب الکترونیکی را می‌خرید، فقط مجوز استفاده از محتوای آن را می‌خرید و کتاب‌های الکترونیکی مسیر مشخصی برای اینکه مالک آنها شوید ندارند. اما یک کتاب کاغذی را وقتی خریدید، تا زمانی که سالم است و قابل خواندن، خودتان مالک آن خواهید بود و می‌توانید حتی آن را برای عزیانتان به ارث بگذارید!

آیا کتاب‌های الکترونیکی می‌توانند جای کتاب‌های کاغذی را بگیرند؟

از لحاظ تئوری این احتمال وجود دارد که کتاب‌های الکترونیکی جای بعضی از کتاب‌های کاغذی و فیزیکی را بگیرند، مثلاً ژانرهای عاشقانه، تخیلی، علمی - تخیلی، جنایی، معمایی و دلهره‌آور. اما اگر قرار باشد چنین اتفاقی بیفتد، هنوز ۱۰ سال کار دارد، چون هنوز علائمی از این اتفاق دیده نمی‌شود. کتاب‌های علمی، هنری، علمی، تکنیکی و تخصصی از هر نوعی هنوز به سمت انتشار الکترونیکی نرفته‌اند. فرمت، سایز تصاویر و کیفیتی که این کتاب‌ها به آن نیاز دارند، با روش‌های الکترونیکی قابل‌ارائه نیستند؛ بنابراین به نظر می‌رسد کتاب‌های کاغذی قرار نیست از بین بروند و هر چند کتاب‌های الکترونیکی همیشه در دسترس‌اند و جایی نمی‌گیرند؛ اما جای کتاب‌های کاغذی را نخواهند گرفت.

---