11. «انسان مسلمان تا داراى دو صفت نباشد عقلش كامل نيست:1- مردم به خيرش اميدوار باشند.2- و ازگزندش درامان باشند.3- كار نيك ديگران را بسيار بشمرد.4- نيكى بسيار خود را اندك بداند.5- از مراجعه نيازمندان به او ملول رنجيده نشود.6- در تمام عمر از تحصيل علم خسته نگردد.7- فقر در راه خدا را از توانگري بيشتر دوست بدارد.8- ذلت در راه خدا را از عزت در راه دشمن خدا بيشتر دوست بدارد.9- گمنامى را از شهرت و نامورى لذيذتر بداند.10- سپس فرمود دهم چه دهم ؟ شخصي پرسيد: آن دهم چيست؟ فرمود: هيچ كس را نبيند جز اينكه بگويد او بهتر و پرهيزكارتر ازمن است»
قال علي بن موسی رضا (ع) لايُتِمُ عَقْلَ اَمْرِي مُسْلِمٍ حَتَي تَكُونَ فيهِ عَشَرٌ خِصالٍ: الْخَيْرُ مِنْهُ مَأمُولٌ وَ الْشَرُّ مِنْهُ مَأْمُونٌ يَسْتَكْثِرُ قَليلَ الْخَيْرِ مِنْ غَيْرِهِ وَ يَسْتَقِلُ كَثيرَ الْخَيْرِ مِنْ نَفْسِهِ لايَسْأَمُ مِنْ طَلَبِ الْحَوائِجِ اِلَيْهِ وَ لايَملَّ مِنْ طَلَبِ الْعِلْمِ طُولَ دَهْرِهِ الْفَقْرُ فِي اللهِ اَحَبُّ اِلَيْهِ مِنْ الْغَنِي وَالذُّلُّ فِي اللهِ اَحَبَ اِلَيْهَ مِنَ الْعِزِ فِي عَدُّوِهِ وَالْخُمُولُ أَشْهي اِلَيْهِ مِنَ الّشُّهْرَةِ ثُمَّ قالَ عليه السلام :اَلْعاشِرَةٌ وَ ما الْعاشِرَةٌ قيلَ لَهُ : ما هِيَ ؟ قالَ عليه السلام : لا يري اَحَدَاً اِلّا قالَ :هُوَ خَيْرٌ مِنِّي وَ اَتْقي. (بحار الانوار ج78ص336)
12. «كسى كه خود را حساب رسى كند سود ببرد و كسى كه از رسيدگى به خود غافل شود زيان ببرد و كسى كه از خدا بترسد ايمن مى شود و كسى كه عبرت بگيرد بينا شود و كسى كه بينا شود بفهمد و كسى كه بفهمد آگاه شود»
قال علي بن موسی رضا (ع) مَنْ حاسَبَ نَفْسَهُ رَبِحَ وَمَنْ غَفَلَ عَنْها خَسِرَ وَ مَنْ خافَ أَمِنَ وَ مَن اعْتَبَرَ أَبْصَرَ وَمَنْ أَبْصَرَ فَهِمَ وَ مَنّ فَهِمَ عَلِمَ. (بحار الانوار ج78ص352)
13. «شخصى از حضرت رضا (ع) پرسيد: بهترين بندگان كدامند؟ آن حضرت در پاسخ فرمود آنانكه وقتى كار نيك كنند شاد شوند و هرگاه كار بد كنند از درگاه الهى طلب آمرزش نمايند و هرگاه نعمتى به آنها عطا شد سپاس گويند و وقتى كه دستخوش بلا شدند صبر نمايند و هنگامى كه خشمگين شدند گذشت كنند»
قال علي بن موسی رضا (ع) و سُئِلَ عَنِ خِيارِ الْعِبادِ فَقالَ(ع): اَلَّذيِنَ اِذا اَحْسَنُوا اَسْتَبْشَرُوا وَاِذا اَساءوا اسْتَغْفَرُوا : وَ اِذَا أُعْطُوا شَكَُروا وَ اِذا ابْتُلُواصَبَرُوا وَاِذا غَضِبُوا عَفوا. ( تحف العقول ص445)
14. «يكى از برنامه هاى اسلام دورى از گناهان كبيره است مانند دورى از كشتن انسان كه خدا آن را حرام كرده و دورى از زنا ، دزدى ، شرابخوارى ، آزردن پدر و مادر، فرار از جبهه جنگ ، خوردن مال يتيم از روى ظلم ، خوردن گوشت مردار، خون گوشت خوك و آن حيواناتى كه بدون ذكر نام خدا ذبح مى شوند بدون ضرورت و همچنين ربا خوارى بعد از روشن شدن آن و مال حرام قمار كم فروشى و تهمت به زنان پاكدامن ، لواط ، گواهى به دورغ ، نااميدى از رحمت خدا ، و اميدواري از مكر خدا كمك كردن ستمگران و تكيه بر آنها سوگند دروغ نگهدارى حقوق ديگران بدون عذر و ضرورت دروغ ، تكبر ، اسراف ، زياده روى در مصرف ، خيانت ، سبك شمردن فريضه حج ، دشمنى و ستيز با اولياء خداوند متعال ، سرگرمى به امور بيهوده ، اصرار بر گناهان»
قال علي بن موسی رضا (ع) وَ اجْتِنابَ الْكَبائِرِ وَ هِيَ قَتْلُ الْنَّفْسِ الْتي حَرَمَ اللهُ تَعالي وَ الْزِنا وَالْسِرْقَةُ وَشُرْبِ الْخَمْرِ وَ عُقُوقُ الْوالِدَيْن وَالْفِرارُ مِنْ الْزَّحْفِ وَأَكَلَ مالَ الْيَتِيمِ ظُلْماً وَاَكَلَ الْمَيِتَهُ وَالْدَمِ وَلَحْمّ الْخِنزيرِ وَ ما اُهِلَ لِغَيْرِ اللهِ بِهِ مِنْ غَيْرِ ضَرُورَةٍ وَ أَكَلَ الرِّبوا بَعْدَ الْبَيِنَةِ وَ السُّحْتَ وَ الْمَيْسِرُ و الْقُمارُ وَ الْبَخْشُ فِي الْمِكْيالِ وَ الْميزانِ وَ قَذْفُ الْمُحَصَناتِ وَالّلِواطُ وَشَهادَةُ الْزورِ وَ الْيَأْسُ مِنْ رَوْح اللهِ وَ اْلأَمِنْ مَكْرِ اللهِ وَ الْقُنوُطُ مِنْ رَحْمَةِ اللهِ وَ مَعُونَةُ الْظالِمينَ وَ الرُّكُونُ إِلَيْهِمْ وَالْيَمينُ الْغَموسُ وَ حَبْسُ الْحُقُوقِ مِنْ غَيْرِ الْعُسْرَةِ وَ الْكَذِبُ وَالْكِبْرُ وَاْلإِسْرافَ وَالْتَبْذيرُ وَالْخِيانَةُ وَاْلإسْتّخْفافُ بِالحَجُ وَ الْمحُارَبَةٌ لأُوْلِياءّ اللهِ تَعالي وَ اْلإِشْتِغالُ بِالمَلاهي وَاْلإِصْرارُ عَلي الذُّنُوبِ . ( عيون اخبار الرضا ج2ص127)
15. «عجب و خودبيني داراى چند مرحله است ، يكى از آن مراحل اين است كه اعمال انسان آنچنان براى او آراسته گردد كه آن را نيك بنگرد و آن عمل او را خشنود كند و پندارد كه كار نيكى انجام مى دهد و يكى از آن مراحل اين است كه انسان به پروردگارش ايمان بياورد و بر خدا به خاطر ايمانش منت نهد با اينكه از جانب خدا بر او در مورد ايمانش منت هست نه از جانب او بر خدا»
قال علي بن موسی رضا (ع) لِلْعُجْبِ دَرَجاتٌ: مِنْها أَنْ يُزَيِّنَ لِلْعَبْدِ سُوءُ عَمَلِهِ فَيَراهُ حَسَناً فَيُعْجِبُهُ وَ يَحْسِبُ أَنَهِ يُحْسِنُ صُنْعاً وَ مْنها أَنْ يُؤمِِنُ الْعَبْدُ بِرَبِّهِ فَيَُمَنَّ عَلي اللهِ وَ لِلّهِ الْمِنَةُ عَلَيْهِ فيه. (بحار الانوار ج78ص336)
16. «اگر خداوند انسانها را به بهشت و دوزخ نمى ترسانيد در عين حال بر آنها واجب بود كه از او اطاعت كنند و نافرمانى از او ننمايند به خاطر تفضل خدا بر آنها و نيكى او به آنها و آن همه نعمتهايى را كه در آغاز به آنها ارزانى بخشيده بى آنكه آنها استحقاق آن را داشته باشند »
قال علي بن موسی رضا (ع) لَوْ لَمْ يُخَوَفُ اللهُ الْناسَ بِجَنَةِ وَ نارٍ لَكانَ الْواجِبُ عَلَيْهِمْ اَن يَطِيعُوُه وَ لا يَعْصُوهُ لِتَفَضُلِهِ عَلَيْهِمْ وَ اِحْسانِهِ اِلَيْهِمْ وَ ما بَدَأَهُمْ بِهِ مِنْ اَنْعامِهِ الَّذِي ما اسْتَحَقَوَّهُ. (بحار الانوار ج71ص174)
17. «اگر سؤال شود چرا انسانها به روزه گرفتن امر شده اند جواب داده شود تا آنها رنج گرسنگى و تشنگى را بشناسند و گرسنگى و تشنگى آخرت را دريابند و تا روزه گيرندگان فروتن و خاشع و بينوا گردند و به پاداش الهى نائل شده و از روى معرفت و مخلصانه در برابر گرسنگى و تشنگى صبر كنند و مستحق پاداش الهى گردند به علاوه روزه موجب كنترل و شكستن بروز هوسهاى نفسانى شده و پند دهنده در دنيا خواهد شد و انسانها را در برابر وظايف دينى خود فروتن و تسليم مى كند و به امور آخرت راهنمائى مى نمايد و آنان به روزه گرفتن و دشوارى و رنج مستمندان و تهيدستان را مى فهمند و به آنها تكليف كرده به آنها مى رسانند»
قال علي بن موسی رضا (ع) فَإِنَ قالَ فَلِمَ اُمِروُا بِالصَّوْم ؟ قيلَ : لِكَيْ يَعْرِفوُا اَلَمَ الْجُوعَ وَالْعَطَش فَيَسْتَدِلُّوا عَلي فَقّرِ اْلاخِرَةِ وَ ليَكوُن َالصّائِمُ خاشِعاً ذَلِيلاً مُستكيناً مَا جُوراً مُحْتَسِبَاً عارِفاً صابِراً لَما اَصابَهُ مِنَ الْجُوعِ وَ الْعَطَشِ فَيَسْتَوْجِبُ الثَّوابَ مَعَ ما فيهِ مِنْ الاْنكِسارِ عَن الشَّهَواتِ وَ لِيَكُونَ ذلِكَ واعِظاً لَهُمْ في الْعاجِلِ وَرائِضاً لَهُمْ عَلَي اَداءِ ما كَلَّفَهُمْ وَدَليلاً في اْلاجِلِ وَلِيَعْرِفُوا شِدَّهَ مَبْلَغِ ذلِكَ عَلي اَهْلِ الْفَْقِر وَالْمِسْكَنْهِ فِي الدُّنيا فَيُوَدُّوا اِلَيْهِم ما اَفْتَرَضَ اللهُ تَعالي لَهُم فِي اَمْوالِهِمْ (بحار الانوار ج96ص370)
18. «نماز جماعت از اين رو قرار داده شده تا اخلاص توحيد اسلام و عبادت براى خدا ظاهر و آشكار و عمومى گردد زيرا آشكار نمودن اسلام و توحيد موجب اتمام حجت بر مردم شرق غرب و يكتائى خدا است و براى آنكه افراد منافق و بى تفاوت و بى اعتنا به اسلام به چيزى كه موجب اقرار به ظاهر اسلام و مراقبت و تسليم شدن در برابر اسلام است سر فرود آورند و براى آنكه گواهى مردم با هم ديگر جايز و ممكن باشد به علاوه موجب مساعدت و همكارى و كمك به نيكى و تقوا و دورى از نافرمانى خداوند ميشود»
قال علي بن موسی رضا (ع) اِنَّما جُعِلَتِ الْجَماعَةُ لِئلاّ يَكُونَ اْلاِخْلاصُ وَالتَّوْحِيدُ وَاْلاِسْلاُم وَالْعِبادَهُ لِله اِلاْ ظاهِراً مَكْشُوفاً مَشْهُوراً لِاَنَّ فِي اِظْهارِهِ حُجَةً عَلي اَهْلِ الشَّرْقِ وَ الْغَرْبِ للهِ وَحْدَهُ وَلِيَكُونَ الْمُنافِقُ وَالمُسْتَخِفُ مُودَّياً لِما اَقَرَّبِهِ بِظاهِرِ اْلاِسْلامِ وَالْمُراقَبَهِ وَ لِيَكُونَ شَهادَاتُ النّاسِ بِاْلاِسْلامَ بَعْضِهِمْ لِبَعْضٍ جائِزَهً مُمْكِنَهً مَعَ ما فِيهِ مِنَ الْمُساعدَةِ عَلي الْبِرِّ وَ التَّقْوي وَ الزِّجْرِعَنْ كَثيرٍ مِنْ مَعاصي اللهِ عَزَّوَجَلَّ ( عيون اخبار الرضا ج2ص109 ) الحياة ج1ص233
19. «خداوند متعال (در قرآن) سه چيز را به سه چيز ديگر مقرون و كنار هم قرار داده است:1- نماز را با زكات پس كسى كه نماز بخواند و زكات ندهد نماز او پذيرفته نمى شود.2- شكر خدا را با شكر و سپاس به پدر و مادر پس كسى كه از پدر و مادرش تشكر نكند خدا را تشكر ننموده است.3- تقوا و صله رحم پس كسى كه صله رحم نكند تقواى الهى را رعايت ننموده است»
قال علي بن موسی رضا (ع) اِنَّ اللهَ عَزَّوَجَلَّ اَمَرَ بِثَلاثَةٍ مَقْرُونٍ بِها ثَلاثَهٌ اُخْري اَمَرَ بِالصَّلاةِ وَالزَّكوةِ فَمَنْ صَلّي وَ لَمْ يُزَكِّ لَمْ يَقْبَلْ مِنْهُ صَلوتهُ وَ اَمَرَ بِالشُّكْر لَهُ وَ لِلْوالِدَيْنِ فَمَنْ لَمْ بَشْكُر والِدَيْهِ لَمْ يَشْكُر اللهَ وَاَمرَ بِاِتِقّاءِ اللهِ وَ صِلَةِ الْرَّحِمِ فَمَنْ لَمْ يَصِلْ رَحْمَهُ لَمْ يَتِّقِ اللهَ عَزَّوَجَلَّ ( عيون اخبارالرضا(ع)ج1ص258)
20. «كار نيك و اجتهاد در عبادت را به خاطر تكيه بر حبّ آل محمد (ص) رها نسازيد»
قال علي بن موسی رضا (ع) لا تَدعُوا الْعَمَلَ الصّالِحَ وَ اْلاِجْتِهاد في الْعِبادَهِ اتِّكالاً عَلي حُبِّ الِ مُحَمَّدٍ(ص) (بحار الانوار ج78ص347)
