تبیان، دستیار زندگی
برای یک بشقاب سبزه حدودا پنجاه تا صد گرم بذر کفایت می‏کند. بذرها را در آب خیس کنید. بعد از یک شبانه‏روز که کاملاً خیس خوردند آنها را لای یک پارچه مرطوب پیچیده و در بشقاب قرار دهید. نباید بشقابی که این پارچه در آن قرار دارد از آب پر شود فقط باید مرتب پارچه
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

روش سبز کردن سبزه عید


پرسش :  تاریخچه سبز کردن سبزه برای نوروز و روش تهیه آن را بیان کنید؟

اسفند ماه، ماه پایانی زمستان، هنگام کاشتن دانه و غله است. کاشتن "سبزه عید" به صورت نمادین و

سبزه هفت سین

شگون، از روزگار کهن، در همه ی خانه ها و در بین همه خانواده ها مرسوم بوده است. در ایران کهن، بیست و پنج روز پیش از نوروز، در میدان شهر، دوازده ستون از خشت خام برپا می شد، بر ستونی گندم، بر ستونی جو و به ترتیب، برنج، باقلا، کاجیله (گیاهی است از تیره ی مرکبات ، که ساقه آن به 50 سانتی متر می رسد)،  ارزن، ذرت، لوبیا، نخود، کنجد، عدس و ماش می کاشتند؛ و در ششمین روز فروردین، با سرود یا ترنم و شادی ، این سبزه ها را می کندند و برای فرخندگیش به هر سو می پراکندند.  ابوریحان نقل می کند که «این رسم در ایرانیان پایدار ماند که روز نوروز در کنار خانه هفت صنف از غلات در هفت استوانه بکارند و از روییدن این غلات، به خوبی و بدی زراعت و حاصل سالیانه حدس بزنند.» امروز در همه ی خانه ها رسم است که ده روز یا دو هفته پیش از نوروز، در ظرف های کوچک و بزرگ، کاسه، بشقاب، پشت کوزه و ... دانه هایی چون گندم، عدس، ماش و ... می کارند. موقع سال تحویل و روی سفره ی "هفت سین" بایستی سبزه بگذارند. در برخی از شهرها سومین چهارشنبه پیش از عید به خیس کردن و کاشتن گندم و عدس برای سبزه های نوروزی اختصاص دارد. این سبزه ها را در خانواده ها تا روز سیزده نگه می دارند و در این روز، زمانی که برای "سیزده بدر" از خانه بیرون می روند، در آب روان می اندازند.


روش سبز کرده سبزه

برای یک بشقاب سبزه حدوداً پنجاه تا صد گرم بذر کفایت می‏کند. بذرها را در آب خیس کنید. بعد از یک شبانه‏روز که کاملاً خیس خوردند آنها را لای یک پارچه مرطوب پیچیده و در بشقاب قرار دهید. نباید بشقابی که این پارچه در آن قرار دارد از آب پر شود فقط باید مرتب پارچه را خیس کنیم تا رطوبت کافی به بذرها برسد. در این مدت هر روز مقداری آب روی پارچه می‏ریزیم و بذرها را به وسیله پارچه از نور محافظت می‏کنیم.

اگر پاشیدن آب را فراموش کنید بذرها دچار مشکل گشته و سبز نمی‏شوند. با وجود رطوبت کافی و تاریکیِ مطلق، بذرها به تدریج جوانه می‏زنند. وقتی بذرها جوانه زدند آنها را در یک بشقاب گود ریخته و با دست پهن می‏کنیم طوری که روی هم انباشه نشوند؛ اما باز هم برای مدت یک شبانه‏روز پارچه‏ای روی بشقاب می ‏کشیم، مقدار کمی آب در بشقاب می‏ریزیم و پارچه را خیس نگه می‏داریم. روز بعد پارچه را برداشته و بشقاب را در محل پر نور و آفتابی قرار می‏ دهیم. به تدریج سبزه‏ها سبز شده و رشد می‏کنند. در این مدت مرتب به آن آب می‏دهیم. هر بار در موقع آبیاری آبهای اضافه را که در زیر بشقاب جمع شده خالی کنید و آب تازه به آن بدهید.

سبزه آرایی نوروزی

سعی کنید در کف بشقاب آب زیاد جمع نشود زیرا موجب پوسیدگی سبزه‏ها می‏گردد. در مقابل نور آفتاب سبزه‏ها به سرعت رشد می‏کنند. اگر بخواهیم تا سیزده نوروز سبزه را نگه داریم بهتر است اجازه ندهیم که سبزه‏ها با سرعت زیاد رشد کنند. برای اینکه سبزه به تدریج رشد کند می‏توان آن را در محل خنک قرار داد. سرما از رشد سریع سبزه جلوگیری می‏کند.

سبزه‏های کوزه‏ای:

کوزه سبز نیز جالب است. با استفاده از یک کوزه سفالی و مقداری بذر تره‏تیزک (شاهی) می‏توانیم سبزه کوزه‏ای درست کنیم. ابتدا کوزه را از آب پر می‏کنیم و برای مدت یک شبانه‏روز آن را همان‏طور پر از آب نگه می‏داریم تا جدار کوزه کاملاً خیس شود. سپس یک جوراب نایلونی روی کوزه می‏کشیم. بذر شاهی را که قبلاً برای مدت بیست و چهار ساعت در آب خیس کرده‏ایم به آرامی با دست روی نایلون می‏کشیم طوری که بذرها که حالا دیگر بعد از خیس شدن کاملاً ژله‏ای شده‏اند به طور یکنواخت همه جا پخش شوند. بذر شاهی به آسانی به سطح جوراب نایلونی می‏چسبد. کوزه را همواره پر از آب نگه می‏داریم. چون هر روز مقداری از آب کوزه تبخیر می‏شود باید به طور مرتب در آن آب بریزیم.. آب از داخل کوزه به جداره آن راه یافته و به بیرون تراوش نموده جوراب را مرطوب می‏کند به این ترتیب بذر شاهی جوانه زده و ریشه‏ها به سطح بیرونی کوزه می‏چسبند. کوزه را در محل پر نور قرار دهید و گاهگداری آن را بچرخانید تا نور به همه جای آن برسد. بعد از چند روز کوزه سبز شده و از تماشای آن لذت خواهید برد.

مطالب مرتبط:

سبزه آرایی نوروزی

موهای سبزه ای

سبزه عروسكی

مشاور پاسخگو: موقر نژاد

تنظیم: مرکز مشاوره