چگونه تغذیه تکمیلی نوزاد را شروع کنیم؟

دختری 6 و نیم ماهه دارم که به زودی می خواهم تغذیه تکمیلی را برای او آغاز کنم. می خواستم بدانم که برای شروع از چه مواد غذایی باید استفاده کنم و به چه اندازه؟ 

لازم است در پایان شش ماهگی تغذیه تکمیلی برای کودک شروع گردد ضمن اینکه به همراه آن استفاده از مکمل آد یا مولتی ویتامین و قطره آهن نیز باید تا پایان دو سالگی ادامه یابد.

بعد از تغذیه کودک با شیر مادر، غذای کمکی به او داده شود و هرگز قبل تغذیه با شیر مادر از غذای کمکی استفاده نشود. اولویت در سال اول زندگی کودک با شیر مادر است.

از یک نوع ماده غذایی ساده شروع شود و کم کم به مخلوطی از چند نوع افزایش یابد.

از یک قاشق مرباخوری شروع و به تدریج بر مقدار آن اضافه شود( به استثنای زرده تخم مرغ که به اندازه یک نخود شروع می شود.)

موادغذایی چه از نظر نوع و چه از نظر مقدار، باید به تدریج به غذای شیرخوار اضافه شود.

بین اضافه کردن مواد غذایی مختلف 5 تا 7 روز فاصله باشد تا شیرخوار اول به یک غذا عادت کند، بعد غذای جدیدی به او داده شود. این کار باعث می شود که اگر ناسازگاری به یک ماده غذایی وجود داشته باشد شناخته شود و دستگاه گوارش شیرخوار نیز فرصت می یابد که به موادغذایی عادت کند.

در شروع، غذاها باید نسبتا رقیق و غلظت آنها کمی بیشتر از شیر مادر باشد و به تدریج بر غلظت آنها افزوده گردد. این کار به یادگرفتن عمل جویدن کمک می کند.

تنوع در غذاهای کمکی رعایت شود.

غذاهای سرخ شده به کودک ندهید.

هیچ گاه کودک را با غذا تنها نگذارید، چون امکان دارد موجب خفگی او شود.

به غذای شیرخوار شکر زیاد یا نمک اضافه نکنید، زیرا حساسیت نوزاد به طعم ها با بزرگسالان متفاوت است.

بهتر است غذای کودک را با لعاب برنج شروع کنید. مزیت برنج این است که خیلی کم حساسیت زاست و تقریباً نشاسته خالص است، از این رو معده کودک براحتی آنرا هضم می کند. برای اولین بار، نیم تا یک ساعت پس از شیر خوردن، لعاب برنجی تهیه کنید که کمی غلیظ تر از شیر مادر باشد و با قاشق مناسب اندازه دهان کودک یک قاشق لعاب برنج به او بدهید. در روزهای بعد به مرور حجم و غلظت این غذا را اضافه کنید و بر اساس تمایل کودک به او غذا بدهید. به تعداد دفعات طی روزهای بعد اضافه میشود.

پس از چند روز غذای دوم یعنی فرنی را شروع کنید. برای تهیه فرنی از شیر پاستوریزه یا شیر مادر استفاده کنید.


باید توجه داشته باشید که غذای کمکی نوزاد باید، با حجم کم دارای بیشترین انرژی باشد یعنی غذای کودک نباید رقیق باشد، چون حجم معده کودک کم است و باید در کمترین حجم، بیشترین انرژی را داشته باشد. غذای او باید نرم باشد.

باید غذای کودک را یک بار در روز تهیه کنید و پس از رسیدن به حرارت مناسب و له کردن قطعه های درشت، به کودک بدهید. بقیه غذا را در یخچال نگهداری کنید و در زمان مناسب گرم کرده، به او بدهید.

گاهی نیز می توان غذای کودک را در قالب های یخ ریخته و فریز نموده و زمان استفاده آنرا بصورت غیر مستقیم روی حرارت قرار داد (مثلا بخار کتری یا قرار دادن ظرف غذا درون آب در حال جوشیدن) البته توصیه می شود غذای کودک به مقدار کم و تازه به تازه تهیه گردد. سپس می توان حریره بادام را به رژیم غذایی کودک افزود.

در دو هفته آخر ماه هفتم می توان سوپ را به رژیم غذایی او افزود که این سوپ حاوی گوشت بدون چربی( که بترتیب اولویت و ارجحیت شامل گوشت گوسفند، مرغ و گوساله می باشد)، برنج و هویج است. سپس هر 3 روز یک بار، یک نوع سبزی به سوپ اضافه گردد؛ مانند جعفری، گشنیز، لوبیا سبز، کدو سبز، کرفس و... . ولی باید توجه داشت که سبزی در آخرین لحظات پخت سوپ، اضافه شود و اسفناج هم تا یک سالگی به سوپ اضافه نگردد. نباید به سوپ نمک، شکر یا چاشنی افزود.

---

منبع: پرسش و پاسخ های عمومی مشاوره مراقبت های مادر و فرزند مرکز مشاوره تبیان