تبیان، دستیار زندگی

علت این همه لعن و نفرین در زیارت عاشورا چیست؟

تولی و تبری در زیارت عاشورا

لعن به معناى دورى از لطف و رحمت الهى نسبت به کافران و ظالمان در قرآن نیز آمده است «ان الله لعن الکافرین و اعد لهم سعیرا؛ خداوند کافران را لعن می‌کند و عذاب را برای آنان آماده کرده است».
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
زیارت عاشورا

 چرا زیارت عاشورا با داشتن این‌همه فضائل به لعن و نفرین پرداخته است؟ آیا کل خاندان‌هایی که مورد لعن و نفرین قرار می‌گیرند لایق نفرین هستند؟

در مورد لعن، باید گفت لعن به معناى دورى از لطف و رحمت الهى نسبت به کافران و ظالمان در قرآن نیز آمده است «ان الله لعن الکافرین و اعد لهم سعیرا؛ خداوند کافران را لعن می‌کند و عذاب را برای آنان آماده کرده است» (احزاب، آیه 64).
و همچنین کسانی که پیامبر را آزار داده‌اند مورد لعن قرار گرفته‌اند. «ان الذین یؤذون الله و رسوله لعنهم الله فی الدنیا و الاخره؛ کسانی که خداوند و پیامبرش را آزار می‌دهند خداوند آنان را در دنیا و آخرت مورد لعن قرار می‌دهد» (احزاب، آیه 57).

به‌طورکلی گروه‌های زیر طبق آیات قرآن مجید، ملعون به شمار می‌روند:

1 - كتمان كنندگان حق
2- ستمكاران و كافران ( كسانى كه بعد از ایمان آوردن دوباره كفر ورزیده‌اند )
3- كشندگان و قاتلان مؤمنان
4- دروغ‌گویان در شهادت حق و باطل و هدایت و ضلالت
5- آزاردهندگان به پیامبر اكرم ( صلی‌الله علیه و آله )
6- منافقین ( زن و مرد ) و كفار ( برخى ویژگی‌های منافقان درآیات 68 - 61 آمده است )
7- پیمان‌شکنان
8- مفسدان و فساد کنندگان در زمین و قطع رحم كنندگان. بنابراین لعن براى معاندان و محاربان با امام حسین(ع) و ظالمین به اسوه‌ها و الگوهاى هدایت مردم، ابدى است. زیرا ملاک لعن، ابدى است.

کسانی که خداوند و پیامبرش را آزار می‌دهند خداوند آنان را در دنیا و آخرت مورد لعن قرار می‌دهد.


آنچه موجب لعن و نفرین نسبت به ظالمین به‌حق محمد و آل محمد(ص) شده است، و ملاک لعن است، چون باقى است لعن هم باقى است. علاوه بر این، حقیقت و روح دین را همین حب و بغض‏ها تشكیل می‏دهد. حب و عشق نسبت به كسانى كه بندگان مطیع و عارف درگاه الهى بوده‌اند و بغض نسبت به كسانى كه دشمن حق و حقیقت بوده‌اند (تولی و تبری) از نشانه‌های ایمان است.

همچنان كه در متون دینى آمده است «هل الدین الاّ الحبّ؟ و هل الایمان الاّ الحبّ و البغض؟ آیا دین و ایمان چیزى غیر از حبّ و بغض است؟»، (میزان الحكمه، ج 2، ص 944). و تبری و تولی از فروع دین اسلام شمرده می‌شود که در کنار نماز و روزه و حج قرار می‌گیرد. در مورد اینکه کل خاندان لعن می‌شود نیز باید بگوییم در بسیاری از تفاسیر بر اساس روایات "شجره‌ی ملعونه" در سوره‌ی نساء آیه 93 به بنی‌امیه تفسیر شده است آیا اگر قرآن مجید این شجره خبیثه ملعونه را لعنت فرستاد مجوزى نمی‌شود كه ما نیز این خاندان و خاندان‌های مانند مروان و زیاد را لعنت نماییم؟
آیا این ادبیات قرآنى كه خاندان خبیثه اى را لعنت فرمود و روایات مستند آن را تفسیر نموده‌اند، كافى نیست تا بدان استناد شود و چنین سخنى در لعن و برائت آن خاندان‌های پلید گفته شود؟ اگرچه حساب پاكان از خاندان بنی‌امیه و... از لعنت شوندگان جداست چنانکه در روایات هم آمده که کسی به امام معصوم مراجعه می‌کند و می‌گوید من ازنظر نسبت از بنی‌امیه هستم، آیا لعن شامل من هم می‌شود امام می‌فرمایند خیر.

مقصود از لعن یک خاندان، لعن کسانی است که در عقیده و عمل با آنان موافق باشند. در حادثه عاشورا چه گروهى، فرزند رسول خدا را به شهادت رساندند و آیا این شهادت حضرت سیدالشهدا ( علیه‌السلام ) - كه از اهل‌بیت پیامبر اكرم ( صلی‌الله علیه و آله ) طبق شواهد تاریخى و تفسیرى به شمار می‌رود - آزار رساندن به پیامبر اكرم ( صلی‌الله علیه و آله ) و خداوند به شمار می‌رود یا خیر؟ و آیا این جریان مصیبت‌بار، قتل مؤمن محسوب می‌شود یا خیر؟ آیا جریان قتل پاک‌باختگان و آزادگان در كربلا و حمله به مكه مكرمه و مدینه منوره و فساد در آن‌ها، فساد فی‌الارض شمرده نمی‌شود؟

آیا طبق نصّ صریح قرآن مجید، قاتلان حسین (علیه‌السلام) ملعون به شمار نمی‌آیند و آیا لعن بر آنان به‌وسیله مؤمنان از صریح قرآن مجید به دست نمی‌آید؟!! «اللهم اللعن اول ظالم ظلم حق محمد و آل محمد» «إِنَّ الَّذِینَ یُؤْذُونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ لَعَنَهُمُ اللَّهُ فِى الدُّنْیا وَ الْآخِرَهِ».

منبع: پرسش و پاسخ های عمومی مشاوره مذهبی مرکز مشاوره تبیان